2023

  • Prioriteren, focus, etalage en thema’s || 16 maart 2023

    Op 16 maart waren we te gast bij de gemeente Zaanstad. Een mooie locatie aan de Zaan, waar regelmatig enorme boten voorbij voeren (detail misschien, maar wekte grote indruk). We hebben diverse modellen besproken over hoe je als team Communicatie kunt prioriteren. Waarom? Om meer uit de waan van de dag te blijven, om in positie te komen, om pro-actief te kunnen handelen, maar ook om bewoners niet overmatig te ‘belasten’. Hierbij treffen jullie de powerpoints van Publiec, gemeente Zaanstad, Molenlanden en Rotterdam.

    proeftuin 16 maart 2023

    pres rotterdam thema

    Molenlanden

    Zaanstad

    wat is er lastig aan

     

2022

  • Proeftuin Almere 15-9-2022 | organisatie-opstellingen | van wie is participatie?

    We startten een organisatie-opstelling over een ‘jongerenchillplek’, onder begeleiding van Christian Scheres (van Publiec). We kregen goed beeld bij waar de schoen wrong. Kort hebben we andere posities gekozen en zagen dat dit soort kwesties vraagt om goed integraal intern werken voor je ‘naar buiten gaat’. Eén aanspreekpunt vanuit de gemeente en een gelijkwaardige opstelling. Ook naar de diverse jongeren, hen te begeleiden bij een gelijkwaardig gesprek onderling. De presentatie van Christian: opstellingen.

    Foto’s: Almere familie opstelling, almere buiten

    Jerome Scheltes van de  gemeente Almere nam ons mee in hoe zij participatie op dit moment georganiseerd hebben (Participatie voor bijeenkomst Factor-C). Daarna hebben we met elkaar verkend wat nu de ideale situatie is:

    1. een participatie-expert waar iedereen bij terecht kan op strategisch niveau
    2. een club collega’s die helpen bij het ontwerp en uitvoering van participatieprocessen
    3. de hele organisatie moet communicatief en participatief zijn
    4. bij bepaalde functies hoort kennis thuis en er moet een hulpbron zijn.

    Dit is nog heel divers bij gemeenten belegd. Vaak wordt naar de afdeling Communicatie gekeken. Het merendeel van de deelnemers van de proeftuin zijn van mening dat een combinatie van bovenstaande ideaal is. Dus een club collega’s die kan bijstaan, waarbij communicatie over de participatie bij het team Communicatie ligt.

    Foto: almere participatie

  • Proeftuin 12 mei: agile Tilburg en overheidscommunicatietrends

    12 mei waren we te gast in Tilburg met een rijk programma! Theun en Jantine namen ons eerst mee in Agile Werken in Tilburg. Aangevuld met een mooie rondleiding/wandeling met lunch in de hand. In de middag nam Kasper Heijting ons mee in de wereld van de overheidscommunicatietrends. De presentaties van Tilburg en Kasper tref je hieronder aan:

    Presentatie Tilburg
    Bijgevoegd tref je de presentaties die wij donderdag hebben gebruikt. We hebben beloofd dit via jou na te zenden.

    • Introductie Agile werken op afdeling Communicatie gemeente Tilburg
    • Gebiedsgericht werken in een agile omgeving
    • Interne communicatie in een agile omgeving
    • Prioriteren in het duurzaamheidsdomein

    e-learning agile werken
    Wij ontwikkelden een e-learning agile werken. Dit maakten we voor de collega’s van de afdeling Communicatie in Tilburg. De e-learning is ook als externe te raadplegen. Namelijk zo:

    https://rise.articulate.com/share/Ylj-KgxHMrox3vWwthKmwBkLoYZ1d5gL

    Wachtwoord: Tilburg013
    11436 (1).jpg

    Wat vind je in de e-learning? In vier modules nemen we je mee in het agile gedachtengoed en leer je alles over de manier van (samen)werken op de afdeling Communicatie. Je leert over het ontstaan van Agile, wat het betekent, waarom het er is en hoe wij dit in de praktijk toepassen. We zoomen daarbij verder in op Agile Portfolio Management, omdat dit de methode is waar we in onze teams mee werken. De modules zijn:

    • De basis van agile en wendbaar werken;
    • Agile Portfolio Management: de techniek (online en offline);
    • Agile werken: gedrag en samenwerking;
    • Afronding: leervragen en nawoord.

    Presentatie overheidscommunicatietrends door Kasper Heijtings

    PLATO-#4265077-v1-Presentatie_Tilburg_Proeftuin_12_mei_2022

  • 10 februari 2022 – Communicatiekompas en CASI

    Op 10 februari kwamen de Proeftuindeelnemers online bij elkaar.

    ’s Ochtends verzorgden Jonas Bouwmans en Françoise Kraaijenzank een sessie over het Communicatiekompas.
    Lees de Powerpointsheets Communicatiekompas en het document over de Communicatie- en legitimatieladder nog eens na.

     

    Anouk de Regt verzorgde ’s middags een sessie over CASI. Na uitleg over de theorie gingen de deelnemers aan de slag met een casus.
    Bekijk de presentatie.

2021

2020

2019

2018

  • 13 december | Democratie in uitvoering

  • 1 november | Betrokkenheidsprofielen en advieskunst

    Delft was de plaats van handeling dit keer. Na wat OV-perikelen kwam iedereen veilig aan en hoorde we van Nicolette en Anne van Citisens over de betrokkenheidwsprofielen die zij ontwikkelen. Deze profielen kunnen helpen bij communicatie- en gedragsinterventies omdat ze de voorkeuren van inwoners in beeld brengen. Maare ook bij specifieke beleidsonderwerpen bieden ze uitkomst.  Inwoners worden in verschillende categorieen ingedeeld. In de middag was Noëlle van der Hagen onze gast. Zij is auteur van het nieuwe boek ‘Advieskunst’ en liet zien hoe je als adviseur (al dan niet met Factor-C) steviger in positie kunt komen. Ze liet ons oefenen met enkele modellen uit het boek.

  • 27 september | Adviesraden en participatieve monitoring

    In de bios van Beverwijk kwamen we bij elkaar met de deelnemers van de proeftuin. In de ochtend maakten we kennis met de Participatieraad van Beverwijk. Een bijzondere raad die ‘bottom up’ tot stand is gekomen en die vooral inwoners helpt om in gesprek met anderen tot voorstelen en ideeen te komen. De raad is nu enkele maanden onderweg maar de eerste resultaten zijn veelbelovend. Enkele leden van deze adviesraad vertelden over hun werk. Daan de Bruin van Movisie vulde dit verder aan vanuit zijn ervaring bij andere gemeente. Zijn do’s and don’ts kan je hieronder downloaden. In de middag vertelden Felix Wolf en Ton Radstaak van het ministerie van I&W over hun eerste ervaringen met participatieve monitoring. Kan je inwoners inzetten om waardevolle data te verzamelen? Het antwoord is ‘ja’. En op die manier vergroot je ook de betrokkenheid. Win-win dus. De presentatie kan je hieronder downloaden.

  • 28 juni | Serious games en Factor-C bij organisatieontwikkeling

    Ons vak is natuurlijk geen spelletje. Of toch wel? We gingen aan de slag met ‘Serious games’ die je kunt inzetten in communicatietrajecten met de omgeving. Rens van den Bergh (sheets kan je hieronder downloaden) ontwerpt deze games bij de provincie Zuid-Holland. Hij deelde zijn ervaring met ons zette ons aan het werk. Want games moet je vooral doen, en niet alleen over praten. We testten het Omgevingsveiligheidsspel en het Archispel (document kan je hieronder downloaden).

    De conclusie was dat games helpen bij het ‘doorleven’ van belangen en dus aanvullend op een belangenanalyse interessant is. En dat het een mooie vorm voor participatie is.

    In de middag vertelde Line Poppema van de gemeente Smallingerland over hun organisatieontwikkeling #InBeweging, en hoe Factor-C en het ‘van buiten naar binnen denken’ hierbij behulpzaam is geweest. Het verhaal van Smallingerland je hieronder downloaden.

  • 5 april | Factor-B & Analyse met en van data

    We waren te gast in het Sint Catharinaklooster voor deze bijeenkomst. De locatie sprak tot de verbeelding, niet alleen vanwege de ligging en de bijzondere bewoners maar zeker ook omdat dit klooster een soort community met inwoners uit Oosterhout is die gezamenlijk de schouders onder het beheer van het klooster zet. In de ochtend vertelt Lena van Gastel over Factor-B, waarmee je je bestuurder helpt om een persoonlijk communicatieprofiel te smeden in afstemming met de organisatie. Het helpt bij het realiseren van de bestuurlijke ambities incl. een passende en eerlijke communicatie hierover. De sheets over Factor-B kan je hieronder downloaden en heb je interesse in Factor-B voor jouw bestuurder? Kijk dan hier. In de middag was Stephan Okhuijzen (ookwel: de Datagraver) onze gast. Hij nam ons mee in de wereld van data en vooral hoe data kunnen helpen om je analyses beter te maken. Ook aandacht voor fake news en framing dmv data manipulatie.

2017

  • 7 november | Factor-C revisited en netwerkanalyses

    De gemeente Molenwaard, zonder gemeentehuis, ontving de deelnemers van de proeftuin in het buurthuis van Wijngaarden. Temidden van dit oer-Hollandse landschap vertelde gemeentesecretaris Bas Notenboom hoe het is om zonder gemeentehuis te werken. Er is veel geinvesteerd in de dienstverlening richting burgers en het onderhouden van de contacten tussen gemeente en inwoners. Vervolgens vertelde Jan Willem Naphegyi-Schouw en Atty Eiriksdottir Benedikz van het ministerie van Algemene Zaken over de digitale toolbox Factor-C die is ontwikkeld. We liepen hem samen door, ook omdat er weer wat nieuwe instrumenten aan zijn toegevoegd. Tenslotte was Koen Janssen onze gast. Deze ‘jonge start-up’ zoals hij zichzelf introduceerde, brengt netwerken in kaart in organisaties. Dit levert mooie inzichten op, en met name mogelijkheden om deze netwerken in te zetten voor de communicatie. De presentatie van Koen Janssen kan je hieronder downloaden.

  • 5 oktober | Burgerinitiatieven vragen om ruimte

    De deelnemers meldden zich op een bijzondere locatie: waterzuivering Nieuwveer bij Breda, te gast bij waterschap Brabantse Delta. De deelnemers hadden als onderwerp ‘burgerinitiatieven’ geagendeerd. Ingmar van Meerkerk (sheets hieronder te downloaden) van de Erasmus Universiteit vertelde over hun onderzoek naar succesfactoren voor burgerinitiatieven. Ook een link naar een artikel over de bevindingen tot nu toe. Maar theorie over burgerinitiatieven is mooi, de praktijk nog veel mooier! Daarom vertelden Nathalie van der Hak en Lex de Jong (sheets hier onder te downloaden) van UrbanBoost over hun ervaringen met de overheid vanuit het perspectief van de bewoner. Beiden benadrukten het belang van een goede verbindingsofficier, liefst eentje die een neutrale rol vervult tussen overheid en inwoners met plannen. Meer informatie over de cases waar Lex bij betrokken was staat ook in dit artikel over burgerinitiatieven op Overheid in Contact.

  • 5 september | Omgevingswet en Factor-C

    In Zaandam kwamen we als proeftuin bij elkaar om te spreken en leren over de nieuwe Omgevingswet. Hoewel de invoeringen van deze wet nog even op zich laat wachten is wel duidelijk dat er vanuit deze wet vergaande eisen worden gesteld aan overheden en inwoners om het participatie- en communicatieproces op orde te hebben. Maar hoe ziet dat er dan uit? En kan Factor-C hier houvast bij bieden? Onno de Vries en Ruud de Graaf van Volq (hieronder de presentatie van Volq) lieten onze enkele mooie voorbeelden zien. Met name het voorbeeld van de gemeente Delft speelt al helemaal in op de nieuwe Omgevingswet. Daarna liet ook gastgemeente Zaanstad zien hoe de ontwikkeling van de binnenstad participatief wordt aangepakt, en hoe Factor-C een prachtige rol vervult die uitstekend past bij de eisen van de nieuwe Omgevingswet. De sheets van Zaanstad staan hieronder.

  • 13 april | Gedragsverandering

    Te gast in Leiden spraken we over het boeiende onderwerp ‘gedragsverandering’. Dit onderwerp stond op veler verzoek op de agenda van de proeftuin. Factor-C gaat namelijk niet alleen over goede analyses en communicatieacties, maar zeker ook over de volwaardige inzet van communicatie als een beleidsinstrument waar je dus gedragsdoelen kunt bereiken. Een interessante toevoeging bij o.a. de kalender. Reint Jan Renes (lector Hogeschool Utrecht) vertelde er meer over, en liet zien dat je door verschillende ‘lenzen’ naar gedragsvraagstukken kunt kijken. Zo zie je dat je aan meer knoppen kunt draaien dan je denkt. De presentatie van Reint Jan Renes kan je hieronder downloaden. In de middag zijn we zelf met deze ‘lenzen’ aan de slag gegaan, en vonden we mooie gedragsinterventies. Deze opbrengst wordt later nog gedeeld op deze website.

2016

  • 24 november | Vertrouwen

    Nijmegen; de locatie van onze laatste proeftuinbijeenkomst van 2016. Na een gastvrij onthaal, waarvoor hartelijk dank aan de gemeente, hadden we Hein Albeda in ons midden. Hein is bestuurskundige en houdt zich al vele jaren bezig met de verhouding tussen overheid en burgers. We hadden Hein gevraagd om samen met de deelnemers in gesprek te gaan over het verlies aan vertrouwen en het ontbreken van de dialoog. Klopt het dat de maatschappij zich steeds meer afkeert van de overheid en van elkaar? Hein nam ons mee in zijn gedachten hierover. Belangrijke trefwoorden waren: nabijheid, wederkerigheid en voorspelbaarheid. De presentatie van Hein kan je hieronder vinden. Daarna gingen we aan de slag met een mooie maar ook gevoelig casus uit Nijmegen: het Valkhof kwartier. Dat leidde in ‘no time’ tot een aantal mooie Factor-C adviezen richting de projectleider. Tenslotte hebben we de borging van Factor-C in ieders organisatie besproken. De opbrengst van deze ronde was een prachtige lijst met goede tips om ook voor jouw organisatie hieraan te werken. De borgingstips kan je hieronder downloaden.

  • 29 oktober | In dialoog!

    De proeftuin was te gast in Tilburg, waar de gemeente Tilburg een fijne locatie had geregeld voor de ontvangst. Onze gastgemeente wilde graag de Factor-C ervaringen delen die ze de afgelopen jaren hebben opgedaan. Tilburg is Factor-C gebruiker van het eerste uur. Corine Breure vertelde over de uitgangspunten voor de communicatie, die recentelijk opnieuw zijn vastgesteld. De gemeente kiest voor een meer gelijkwaardige positie richting de omgeving, en wil maximaal ruimte bieden aan initiatieven in de stad. De presentatie van Corine Breure kan je hieronder downloaden. Vervolgens liet Lena van Gastel van de gemeente Tilburg zien hoe ze concreet handen en voeten geven aan deze uitgangspunten in het social domein. De hamvraag is iedere keer: wat is de bedoeling? Dat levert een totaal andere kijk op de omgeving op. Minder vanuit het bestaande systeem, en meer gericht op de eindgebruiker. De presentatie van Lena kan je hieronder downloaden. Tenslotte zijn we in de middag zelf aan de slag gegaan met dialoog vaardigheden. Johan Olie, trainer bij Publiec, liet ons zien hoe lastig het is om een werkelijk open dialoog te voeren. En we bespraken met de deelnemers hoe je als communicatieprofessional de dialoog vaardigheden in jouw organisatie kunt versterken. Die ‘wrap-up’ van het gesprek met Johan kan je hieronder downloaden.

  • 30 juli | De regels en de rek/binnenstad

    Het gastvrije Doetinchem ontving de Proeftuin in juni. In de ochtend was ook Boukje Keijzer onze gast van 7Zebra’s. Zij is auteur van het boekje ‘De regels en de rek’ en ging samen met de deelnemers op zoek naar de obstakels die soms voor de voeten worden geworpen bij het bepalen van het participatieproces. Denk aan “precedentwerking” of “draagvlak” of “continuiteit” als argumenten om niet teveel richting bewoners te bewegen. Boukje toonde aan dat er meer rek in de regels zit dan wordt aangenomen. Sterker nog: sommige regels bestaan zelfs helemaal niet. De presentatie van Boukje Keijzer kan je hieronder downloaden. In de middag hoorden we van de gemeente Doetinchem over hun bijzondere StadsLab project, waar samen met inwoners een nieuw plan voor de binnenstad is gemaakt en wordt uitgevoerd. Een mooi proces, waarbij heel veel mensen in de stad zijn bereikt.

  • 14 april | Gedrag in beeld

    We waren te gast in Den Haag. Met een prachtig uitzicht over de Hofvijver gingen we ons verdiepen in het maken van omgevingsbeelden. Rob Klaassen van het ministerie van Financien liet ons zien hij zijn afdeling deze omgevingsanalyses maakt voor de organisatie. “De kunst is niet om zoveel mogelijk informatie te brengen, maar juist om informatie weg te houden van collega’s”, aldus Rob. De presentatie over omgevingsbeelden kan je hieronder downloaden. Vervolgens nam Marcel de Jong, campagnestrateeg bij Algemene Zaken, ons mee in de wereld van gedragsverandering. We gingen aan het werk met het Campagne Strategie Instrument (CASI). Dit instrument helpt om expliciet over gewenst gedrag na te denken en daar een passende aanpak bij te ontwikkelen. Marcel zette de proeftuin met CASI aan het werk. Het blijkt een mooie tussenstap te zijn om van analyse naar kalender te komen bij Factor-C. De presentatie van Marcel over CASI kan je hieronder downloaden.